Nowe unijne przepisy dotyczące zbierania, oczyszczania i odprowadzania ścieków komunalnych.
Jednym z kierunków ochrony wód jest zabezpieczenie ich przed zanieczyszczeniami pochodzącymi z niedostatecznie oczyszczanych ścieków.
Prawne ramy dotyczące zbierania, oczyszczania i odprowadzania ścieków komunalnych wyznacza dyrektywa Rady 91/271/EWG, która została przyjęta 21 maja 1991 r.
Po ponad trzech dekadach dokonano jej przeglądu. Projekt nowej dyrektywy zakłada m.in.:
• objęcie regulacjami aglomeracji poniżej 2000 RLM (Równoważnej liczby mieszkańców);
• uregulowanie kwestii dotyczących przelewów burzowych oraz spływów powierzchniowych;
• wzmocnienie gospodarki o obiegu zamkniętym w gospodarce ściekowej (ponowne wykorzystanie wody, odzysk cennych biogenów z osadów ściekowych, efektywność energetyczna oczyszczalni);
• usprawnienia monitorowania i sprawozdawczości z realizacji dyrektywy poprzez usługi cyfrowe;
• określenie nowych standardów dla indywidualnych systemów oczyszczania ścieków. (2)
10 kwietnia 2024 Parlament Europejski zatwierdził nowe unijne przepisy dotyczące zbierania, oczyszczania i odprowadzania ścieków komunalnych.
Na stronie PE czytamy:
“Do 2035 roku ścieki komunalne zostaną poddane wtórnemu oczyszczeniu przed wprowadzeniem ich do środowiska, we wszystkich aglomeracjach o wydajności co najmniej 1000 RLM. Do 2039 r. trzeci stopień oczyszczania (tj. usuwanie azotu i fosforu) będzie stosowany we wszystkich oczyszczalniach ścieków o RLM od 150 tys., a do 2045 r. w oczyszczalniach powyżej 10 tys. RLM.
Dodatkowy, czwarty stopień oczyszczania mikrozanieczyszczeń będzie obowiązkowy dla wszystkich podmiotów o RLM powyżej 150 tys. (i ponad 10 000 RLM na podstawie oceny ryzyka) do 2045 r.
Ściśle monitorowane będą parametry zdrowia publicznego (takie jak znane wirusy i nowe patogeny), zanieczyszczenia chemicznye, w tym tak zwane „wieczne chemikalia” (substancje per- i polifluoroalkilowe, PFAS), mikroplastik oraz oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe.
Dyrektywa wprowadza rozszerzoną odpowiedzialność producenta na produkty lecznicze stosowane u ludzi oraz produkty kosmetyczne, mającą na celu pokrycie kosztów oczyszczania czwartego stopnia (usuwania mikrozanieczyszczeń ze ścieków komunalnych). Co najmniej 80% kosztów pokryją producenci.
Kraje UE będą zobowiązane do promowania ponownego wykorzystania oczyszczonych ścieków ze wszystkich oczyszczalni ścieków komunalnych, w stosownych przypadkach, zwłaszcza na obszarach dotkniętych niedoborami wody.“
Polski tekst dyrektywy można znaleźć tutaj: https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-9-2024-0222_PL.pdf
Przyjęcie przez Radę UE 5 listopada br zmiany w tzw. Dyrektywie ściekowej formalnie stanowi ostatni krok w zwykłej procedurze ustawodawczej.
Oznacza to, że zmieniona dyrektywa ściekowa zostanie teraz podpisana i opublikowana w Dzienniku Urzędowym UE.
Wejdzie w życie dwudziestego dnia po opublikowaniu.
Państwa członkowskie UE będą wówczas miały aż do 31 miesięcy na dostosowanie swojego ustawodawstwa krajowego do nowych przepisów („transpozycja dyrektywy”).
Należy podkreślić ,że nowe przepisy wprowadzają też cel neutralności energetycznej, co oznacza, że do 2045 r. oczyszczalnie ścieków komunalnych oczyszczające ładunek wynoszący 10 000 RLM i więcej będą musiały wykorzystywać energię ze źródeł odnawialnych wytwarzaną przez te oczyszczalnie.(3)
Bardzo ważny jest jeszcze jeden element związany z oczyszczaniem ścieków z mikroplastiku, substancji chemicznych i leków. Wielokrotnie mówiliśmy o tym w naszych szkoleniach i spotkaniach.
Wg nowych rozwiązań ściśle monitorowane będą różne parametry zdrowia publicznego (np. wirusy i patogeny), zanieczyszczenia chemiczne, w tym tak zwane "wieczne chemikalia" (substancje per- i polifluoroalkilowe lub PFAS), mikrodrobiny plastiku i poziom odporności na środki przeciwdrobnoustrojowe.
Ustawa wprowadza rozszerzoną odpowiedzialność producenta (ROP) dla leków stosowanych u ludzi i produktów kosmetycznych. Ma to pokryć koszty oczyszczania czwartego stopnia (usunięcia mikrozanieczyszczeń ze ścieków komunalnych). Co najmniej 80 proc. kosztów zostanie pokryte przez producentów, ma być także wprowadzone dofinansowanie tego procesu ze środków krajowych.(4)
Ponadto kraje UE będą zobowiązane do promowania ponownego wykorzystania oczyszczonych ścieków ze wszystkich oczyszczalni ścieków komunalnych, zwłaszcza na obszarach o niedoborze wody.
Bardzo serdecznie zapraszamy wszystkich zainteresowanych do wzięcia udziału w proponowanym przez nasz Oddział PZITS szkoleniu, w dniu 26 listopada 2024 roku w tym właśnie temacie.
Szkolenie poprowadzi prof. dr hab inż. Krzysztof Barbusiński - Politechnika Śląska
Szkolenie odbędzie się w trybie on-line w godzinach od 11.00 do 14.00
Zapisy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. lub tel. 501-810-149
Przypisy:
1) https://www.igwp.org.pl/nowe-unijne-przepisy-dotyczace-zbierania-oczyszczania-i-odprowadzania-sciekow-komunalnych/
2) https://www.gov.pl/web/infrastruktura/nowe-przepisy-ue-dotyczace-oczyszczania-sciekow-komunalnych
3) https://samorzad.pap.pl/kategoria/srodowisko/jeszcze-w-tym-roku-wejdzie-w-zycie-nowa-unijna-dyrektywa-sciekowa-co-sie
4) https://www.portalsamorzadowy.pl/ochrona-srodowiska/scieki-pod-nadzorem-klamka-zapadla-jest-nowa-dyrektywa,537138.html
