Szkolenie: Układy kontrolno-pomiarowe w obiegach grzewczych
W dniu 25 stycznia 2021 roku spotkaliśmy się po raz pierwszy w tym roku w ramach webinaru poświęconego układom kontrolno-pomiarowym w obiegach zamkniętych.
Ogólny zakres szkolenia obejmował następujące zagadnienia:
1. układy kontrolno-pomiarowe:
-pomiar temperatury i ciśnienia i ich przetworników,
- wodomierzy, ciepłomierzy (przeliczników, przepływomierzy i czujników temperatury).
2. wymagania metrologicznie w odniesieniu do Dyrektywy MID, dopuszczalne błędy graniczne, kwestie legalizacyjne, budowa, działanie i dobór
3. aktualne przepisy prawne
Bardzo szczegółowo omówione zostały:
- termometry: rozszerzalnościowe, termoelektryczne, rezystancyjne, ciśnieniowe i optyczne,
- ciśnieniomierze: manometry z elementem sprężystym, ciśnieniomierze piezoelektryczne, hydrostatyczne i rezystancyjne
Sporo uwagi poświęcono urządzeniom do pomiaru natężenia przepływu: wodomierzom.
Pomiaru natężenia przepływu płynu dokonuje się za pomocą dwu podstawowych metod pomiarowych: bezpośredniej i pośredniej, przy czym w drodze pomiarów i ewentualnych obliczeń można określić zarówno masę, jak i objętość przemieszczanego płynu w czasie.
Metoda bezpośrednia umożliwia otrzymanie sygnału wyjściowego proporcjonalnego do natężenia przepływu.
Metoda pośrednia polega na pomiarze ilości płynu w określonym czasie lub na wyznaczeniu prędkości średniej z prędkości miejscowych w przewodzie o znanym przekroju oraz na obliczeniu natężenia przepływu.
Obecnie najczęściej spotykanymi wodomierzami są wodomierze typu wirnikowego oraz wchodzące na rynek krajowy typu ultradźwiękowego.
Kolega Michał Janota przypomniał również jakie są warunki zabudowy wodomierzy i jak prawidłowo dokonać ich doboru.
Przewód w miejscu wbudowania wodomierza powinien być tak ukształtowany, aby nie było możliwości tworzenia się w obrębie wodomierza poduszki powietrznej .
Wodomierz musi być całkowicie wypełniony woda, stąd przewód wodociągowy za wodomierzem nie może się obniżać.
Przed i za wodomierzem należy zamontować zawory odcinające, umożliwiające łatwą wymianę wodomierza.
Zgodnie z danymi producenta wodomierzy firmy Apator [19] przy zastosowaniu typowych łączników do wbudowania wodomierza nie jest wymagane stosowanie innych odcinków prostych przed i za urządzeniem. Jednak w przypadku wbudowania urządzenia za podwójnym kolanem, zaworem zwrotnym lub pompą należy przewidzieć odcinek prosty przed o długości L=5 x DN (średnic nominalnych urządzenia) i za urządzeniem o długości L1=3 x DN.
Przy wbudowaniu w sieć należy przestrzegać właściwego usytuowania wodomierza zgodnie z przeznaczeniem do pracy w pozycji zamontowania: poziomej, pionowej i skośnej.
Kolejna część szkolenia poświęcona była ciepłomierzom, budowie i zasadom pomiaru.
Omówione zostały przepisy i klasyfikacja metrologiczna ciepłomierzy.
Zgodnie z Dyrektywą 2004/22/WE [6] z 31.03.2004 r. z póź. zm. (zwaną potocznie Dyrektywą MID od pierwszych liter jej angielskiej nazwy – Measuring Instruments Directive) mamy następujące definicje:
• Ciepłomierz jest przyrządem zaprojektowanym do pomiaru ciepła, które jest oddawane przez ciecz, będącą ciekłym nośnikiem ciepła, w obiegu wymiany ciepła.
• Ciepłomierz jest albo przyrządem zespolonym, albo przyrządem składanym, złożonym z podzespołów: przetwornika przepływu, pary czujników temperatury i przelicznika, albo ich kombinacją.
Ze względu na Dyrektywę MID [6] zostały opracowane od nowa normy dotyczące ciepłomierzy.
Normą zharmonizowaną z MID jest PN-EN 1434.
Norma PN-EN 1434 składa się z następujących części:
• PN-EN 1434-1: Ciepłomierze -- Część 1: Wymagania ogólne [23]
• PN-EN 1434-2: Ciepłomierze -- Część 2: Wymagania konstrukcyjne [24]
• PN-EN 1434-3: Ciepłomierze -- Część 3: Wymiana danych i interfejsy [25]
• PN-EN 1434-4: Ciepłomierze -- Część 4: Badania do zatwierdzenia typu [26]
• PN-EN 1434-5: Ciepłomierze -- Część 5: Badania do legalizacji pierwotnej [27]
• PN-EN 1434-6: Ciepłomierze -- Część 6: Instalacja, dopuszczenie do użytkowania, okresowe kontrole i konserwacja [28]
W końcowej części szkolenia omówiono problemy związane z wprowadzaniem podzielników kosztów ogrzewania w budynkach gdzie istnieje system centralnego ogrzewania.
Omówiono rodzaje podzielników, miejsca ich zabudowy oraz interpretacje odczytu z najczęściej występującymi błędami wskazań podzielników kosztów ogrzewania.
Bardzo szeroko zostały omówione obowiązujące przepisy dotyczące opomiarowania kosztów ogrzewania, chłodzenia i ciepłej wody użytkowej, wymogów zdalnego odczytywania, zasad rozliczenia.
Odrębnie zostały przedstawione przepisy wynikające z:
- Prawa Energetycznego,
- Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie,
- normy PN-92/B-01706 „Instalacje wodociągowe. Wymagania w projektowaniu,
- obowiązków właściciela i mieszkańców budynku wielorodzinnego,
- Rozporządzenia Ministra Klimatu z dnia 07.04.2020 w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło.
Pełnego obrazu stosowanych urządzeń, ich prawidłowego montażu dokonał Rafał Wiercioch Regionalny Koordynator Handlowy firmy KAMSTRUP prezentując pełny wachlarz produkowanych przez tę firmę urządzeń oraz zasad ich prawidłowego doboru, montażu i eksploatacji