Zawór napowietrzający do kanalizacji
Zawór napowietrzający do kanalizacji eliminuje ryzyko przecieku w wypadku złego uszczelnienia wywiewki w połaci dachowej oraz zabezpiecza instalację przed zamarznięciem. Daje również większą swobodę w projektowaniu oraz przy wykonywaniu robót sanitarnych w budynkach nowo wznoszonych oraz modernizowanych.
Zawory napowietrzające powinny być tak montowane, aby był do nich zapewniony łatwy dostęp. Zawór powinien być zabezpieczony siatką. Zabezpiecza ona zawór przed przedostaniem się do jego wnętrza owadów lub małych gryzoni, które mogłyby zakłócić prawidłowe działanie zaworu. Siatka zabezpieczająca umożliwia również prawidłową cyrkulację powietrza między pomieszczeniem a zaworem.
Tak długo jak nie czuć nieprzyjemnych zapachów w pomieszczeniu, można mówić o prawidłowej pracy zaworu. Po wyjęciu zaworu z przewodu kanalizacyjnego istnieje możliwość wprowadzenia spirali hydraulicznej do pionu (zamiast rewizji). To bardzo ułatwia dojście instalatorowi do pionu kanalizacyjnego i jego przeczyszczenie spiralą hydrauliczną.
Zawór napowietrzający do kanalizacji –
czynności serwisowe
Podczas wieloletniej eksploatacji zawór napowietrzający nie wymaga specjalnych zabiegów konserwacyjnych. Jedyną czynnością serwisową, którą należy wykonać co pewien okres jest oczyszczenie z pajęczyn i owadów siatki zabezpieczającej przeciw insektom i gryzoniom. Największym zagrożeniem dla szczelności zaworów napowietrzających jest zassanie zanieczyszczeń lub owadów na powierzchnię gniazda zaworu.
Skutkiem przedostania się tych elementów będzie brak przylegania membrany zaworu do gniazda i wydostawanie się niebezpiecznych i uciążliwych gazów z kanalizacji do pomieszczenia, w którym jest on zainstalowany. Podobna sytuacja może nastąpić w przypadku przedostania się zanieczyszczonych fekaliów do wnętrza zaworu.
Nie wolno!
Urządzenia nie wolno montować w punktach trudno dostępnych bez wystarczającego dopływu powietrza z zewnątrz oraz w miejscach narażonych na bardzo niskie temperatury i dewastację. Są to miedzy innymi nieocieplone poddasza, na których zamontowano zawory. Napowietrzaczy nie wolno montować na zewnątrz budynków gdyż w okresie zimowym podczas mrozów ich membrana może przymarznąć do gniazda i zawór w ogóle nie będzie działał. Ponadto dużym zagrożeniem dla tego typu konstrukcji jest promieniowanie UV, które działa destrukcyjnie na tworzywo sztuczne, z którego są wykonane zawory.
Zawór napowietrzający do kanalizacji – zasady montażu,
dobór średnicy.
Urządzenia należy montować tylko w pozycji pionowej z maksymalnym odchyleniem od pionu wynoszącym 5%. Nieprzestrzeganie tej zasady może doprowadzić do ich nieprawidłowej pracy. Dobór średnicy należy przeprowadzić w oparciu o wyżej wymienione normy oraz krajowe regulacje prawne. Średnica napowietrzacza powinna być równa, większa lub bardzo zbliżona do średnicy przewodu, do którego będzie on podłączony! Nie należy redukować średnicy przewodu napowietrzającego.
Urządzenie montuje się nieco powyżej ostatniego przyboru sanitarnego. Podczas wyboru miejsca montażu należy zwrócić uwagę, aby urządzenie nie miało bezpośredniego kontaktu ze ściekami oraz żeby nie było narażone na zamarzanie. Do urządzenia należy zagwarantować swobodny i niezakłócony dostęp powietrza. Pobór powietrza zanieczyszczonego z pomieszczenia, w którym zainstalowano urządzenie, wspomaga jego wentylację. Minimalne zalecane długości pionowego odcinka prostego w przypadku podłączenia do przyborów są następujące:
- miska ustępowa (podejście) – 15 cm,
- pion nad stropem – 15 cm.
Ze względu na niebezpieczeństwo zalewania fekaliami zaworu napowietrzającego zaleca się, aby był on usytuowany co najmniej 35 cm nad podłogą pomieszczenia z wpustem podłogowym i co najmniej 1 metr nad najwyżej położonym syfonem obsługiwanym przez napowietrzany pion (syfon zlewozmywakowy lub umywalkowy).
Przy podłączeniu bocznym każdy napowietrzacz musi być tak podłączony, aby powierzchnia uszczelniająca gniazdo zaworu znajdowała się przynajmniej 100 mm ponad leżącą rurą połączoną z zaworem. Zakres produkowanych średnic waha się od 32 do 110 mm. Do podejść pod miskę ustępową zaleca się stosować zawory o średnicy 110 mm, do pionów kuchennych 75 mm, do napowietrzania podejść pod zlewozmywak i wannę 40 lub 50 mm, a pod umywalkę 32 lub 40 mm.
Zawór napowietrzający do kanalizacji –
korzyści z zastosowania
Zastosowanie zaworu napowietrzającego eliminuje ryzyko przecieku w wypadku złego uszczelnienia wywiewki w połaci dachowej oraz zabezpiecza instalację przed zamarznięciem. Daje również większą swobodę w projektowaniu oraz przy wykonywaniu robót sanitarnych w budynkach nowo wznoszonych oraz modernizowanych. Użycie zaworu eliminuje konieczność demontażu zestawów odpływowych (syfonów) lub przyborów sanitarnych (np. miski ustępowej) w przypadku zatkania się przewodów kanalizacyjnych.
Po wyjęciu napowietrzacza instalator ma swobodny dostęp do przewodu w celu przeprowadzenia inspekcji lub udrożnienia. Podczas rozbudowy pomieszczeń w istniejącym obiekcie związanym z działalnością usługową (np. gabinet zabiegowy) istnieje większa elastyczność w powiększaniu już istniejącej instalacji kanalizacyjnej. Montaż dodatkowego przyboru sanitarnego w dużej odległości od pionu nie wymusza wykonania mało estetycznego dodatkowego pionu napowietrzającego lub obejścia pod sufitem pomieszczenia.
Zastosowanie napowietrzacza we wnętrzu budynku eliminuje czas i wydatki związane z montażem i zakupem uchwytów do rur, przekuciem stropów i dachu oraz pracami dekarskimi. Wyprowadzenie wywiewki dachowej wymaga dokładnego uszczelnienia przejścia przez połać dachową, a to są już koszty.
Cykl pracy zaworu zapewnia prawidłową wentylację pionów, a jednocześnie zapobiega ulatnianiu się cuchnących wyziewów z instalacji na zewnątrz. Gazy te mogą być nieprzyjemne dla mieszkańców ostatnich kondygnacji w przypadku niekorzystnych podmuchów wiatru, np. w kierunku okien połaciowych zlokalizowanych w pobliżu wywiewek.
Zawór napowietrzający do kanalizacji – częste błędy
Częstym błędem popełnianym przez projektantów jest usytuowanie wylotu pionu kanalizacyjnego tuż obok zakończeń przewodów wentylacyjnych pod tzw. czapą wykonaną z betonu. Likwidacja rury wentylującej pion zapobiegnie przedostawaniu się wyziewów z kanalizacji do przewodów wentylacyjnych. Dotyczy to szczególnie kominów, których wylot znajduje się poniżej kalenicy.
Jedną z uciążliwości związanych z nieprawidłowym napowietrzaniem podejść jest głośne „bulgotanie” w zamknięciu wodnym (syfonie) podczas korzystania z umywalki lub odprowadzania zużytej wody z urządzeń piorąco-myjących. Zastosowanie bocznego podłączenia zaworu napowietrzającego eliminuje ten hałas. Podczas spłukiwania miski ustępowej zawór usytuowany w toalecie wspomaga również wentylację tego pomieszczenia, wysysając z niego zanieczyszczone powietrze.
Równocześnie jednak obok zaworów napowietrzających w obrębie instalacji muszą znajdować się klasyczne wywiewki. Ich zadaniem jest równocześnie odpowietrzanie instalacji oraz sieci ulicznej.
Dodatkowy pion wentylacyjny wskazany
Często zdarza się, że istnieje konieczność wykonania podejścia wodociągowego oraz kanalizacyjnego do pojedynczego przyboru sanitarnego usytuowanego w znacznej odległości od wentylowanego pionu kanalizacyjnego. Pomieszczenia te najczęściej znajdują się na parterze lub w piwnicy budynku. Obowiązujące w Polsce normy narzucają nam stosowanie dodatkowego pionu wentylacyjnego lub wykonanie specjalnego, mało estetycznego obejścia pod sufitem w celu podłączenia się do istniejącego pionu. Działania te mają na celu zabezpieczenie zamknięć wodnych w syfonach przed ich wysysaniem i przedostawaniem się gazów kanałowych do pomieszczenia.
Zawór napowietrzający do kanalizacji – konflikt interesów
Często zleceniodawcy wymuszają na instalatorach, aby montowali oni sanitariaty w innych miejscach, niż powinny być zainstalowane. Przy tym – nie zgadzają się na poważną ingerencję w pomieszczenie, by przeprowadzić dodatkowe rury kanalizacyjne pod sufitem lub budowę nowego pionu kanalizacyjnego. Zastosowanie pojedynczego zaworu napowietrzającego do pionów kanalizacyjnych jest pewnym rozwiązaniem lecz może być mało estetyczne dla użytkownika.
Najlepsze jednak, z punktu widzenia estetyki, kosztów montażu i pracochłonności, jest zainstalowanie specjalnego syfonu do przyborów sanitarnych z zaworem napowietrzającym. Syfon ten pobiera powietrze przez mikrozawór napowietrzający umieszczony nad końcówką wylotową z syfonu tylko w czasie opróżniania przyboru sanitarnego z wody. W ten sposób wyrównuje on powstające w przewodzie odpływowym niekorzystne podciśnienie, które może doprowadzić do wyssania wody z syfonu. W trakcie wysysania wody z zamknięcia użytkownik słyszy uciążliwe bulgotanie wewnątrz zaworu spustowego umywalki lub zlewozmywaka.
Woda płynąca na długim odcinku przewodu całym przekrojem rury, która ma zbyt małą średnicę, np. 32 mm (w szczególności na odcinku pionowym), spowoduje powstanie zjawiska „lewara hydraulicznego”. Jego działanie podobne jest do tłoka w pompce. Syfony napowietrzające skutecznie eliminują to zjawisko. Ich konstrukcje testowane były w ekstremalnych warunkach, kontrolowana była szczelność zaworu oraz niezawodność działania w setkach tysięcy cykli. Syfony napowietrzające produkowane są jako konstrukcje butelkowe i rurowe w wersji do umywalek. Końcówka odpływowa (w zależności od modelu) może być skierowana poziomo lub pionowo w dół.
Syfon do pralki, syfon do zmywarki
Pralka automatyczna stanowi dziś standardowe wyposażenie mieszkań lub domów. W domkach jednorodzinnych chętnie lokalizowana jest w piwnicy, najczęściej w oddzielnym pomieszczeniu gospodarczym, które często znajduje się w dużej odległości od pionu kanalizacyjnego. Ze względu na dużą wysokość podejścia do pralki od podłogi, która powinna wynosić minimum 60 cm (najlepiej 90 cm), często urządzenie to jest najdalej położonym od pionu przyborem sanitarnym.
Prawidłowo wykonane podejście powinno być jak najkrótsze, bez gwałtownych zmian kierunku i załamań. Zużyta woda z pralki lub zmywarki jest silnie zanieczyszczona. W swoim składzie może posiadać włókniny, piasek, zbrylony proszek itp. Zawartość ta może powodować zapychanie się źle zwentylowanego podejścia.
Instalacja z pralką
Pralki i zmywarki do naczyń to urządzenia o dużym jednostkowym przepływie. Zakłada się, że średnica podejścia do pralki nie powinna być mniejsza niż 50 mm dla urządzeń o załadunku odzieży do 6 kg i 70 mm powyżej 6 kg. Przy tak dużym przepływie pod ciśnieniem wskazane jest dodatkowe napowietrzanie podejścia podczas zrzutu wody.
Zawór napowietrzający do pralki
Zawór napowietrzający do pralki (fot. McAlpine)
Końcówka podejścia do pralki lub zmywarki powinna mieć zasyfonowanie, aby uniemożliwić przedostawanie się gazów kanałowych do wnętrza pralki, w szczególności po spuszczeniu wody w celu oczyszczenia filtra w pralce lub podczas dłuższego nieużywania urządzenia (odparowanie wody przez uchylone drzwiczki w pralce).
Syfony pralkowe produkowane są w wersji z zaworem napowietrzającym usytuowanym w ścianie i zasłoniętym płytką maskującą z otworami doprowadzającymi powietrze lub zaworem na zewnątrz nad końcówką przyłączeniową. Szczelność połączeń syfonów realizowana jest za pomocą uszczelek gumowych. Dobrym rozwiązaniem są uszczelki o przekroju kwadratowym. Taki kształt nie powoduje pękania uszczelek podczas dociągania nakrętek.
Zawór napowietrzający do kanalizacji w dzienniku ustaw
Zagadnienie prawidłowego napowietrzania pionów kanalizacyjnych zawarte jest w Dzienniku Ustaw nr 75/2002 z dnia 15 czerwca 2002 r. Warunki Techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. W rozdziale 2 „Kanalizacja ściekowa i deszczowa” § 125 pkt 2 stwierdza, co następuje.
Nie jest wymagane wyprowadzenie ponad dach wszystkich przewodów wentylujących piony kanalizacyjne pod następującymi warunkami:
zastosowania na pionach kanalizacyjnych niewyprowadzonych ponad dach urządzeń napowietrzających te piony i przeciwdziałających przenikaniu wyziewów z kanalizacji do pomieszczeń,
wyprowadzenia ponad dach przewodów wentylujących:
– ostatni pion, licząc od podłączenia kanalizacyjnego na każdym przewodzie odpływowym,
– co najmniej co piąty z pozostałych pionów kanalizacyjnych budynku.
Andrzej Świerszcz
